คุณหญิง จารุวรรณ เมณฑกา - พระเจ้านำทางดิฉัน ทุกวันนี้อยู่ได้โดยไม่กลัวบาป

นับแต่ปมปัญหาการแต่งตั้งผู้ว่าการสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ปรากฏอยู่ในบริบทสังคมไทยเป็นเวลาพอสมควร และไม่แน่ว่าจะลงเอยด้วยดี-ไม่ดีอย่างไรนั้น หลายสื่อต่างพร้อมใจกันนำเสนอปูมหลังและเส้นทางชีวิตของ 'คุณหญิง จารุวรรณ เมณฑกา' ตัวเอกของเรื่อง ออกมาอย่างน่าสนใจ

ยิ่งเมื่อย้อนอดีตไปในช่วงเวลาหนึ่งจะพบว่า สังคมไทยไม่ได้พูดถึงเธอก็แต่เพียงช่วงนี้เท่านั้น ยกตัวอย่างจากหัวบทความของหลายสื่อที่ได้ยกย่องผู้หญิงคนนี้ไว้มากมาย 'คุณหญิงจารุวรรณ ผู้ว่าฯ หญิงเหล็ก' ปี 2003, 'ก่อนจะถึงวันนี้ เปิดปูมยอดหญิงแห่งยุค' ปี 2002 ฯลฯ หรือแม้กระทั่งเมื่อห้วงช่วงที่เจอมรสุมลูกย่อมๆ จากการตรวจสอบการทุจริตในโครงการทางหลวงใต้วงแหวน เมื่อปี 2546 'จารุวรรณ ไม่หวั่นอำนาจมืด เดินหน้าสอบทุจริตเงินแผ่นดิน' ดังนั้นจากหลายๆแหล่งที่พอจะรวบรวมได้ จึงอดไม่ได้ที่จะต้องขออนุญาตย้อนรอยชีวิตของสตรีผู้นี้...อีกครั้ง

จารุวรรณ เมณฑกา เป็นชื่อของเด็กหญิงที่มีชื่อเล่นว่า 'ลูกเป็ด' เป็นพี่สาวคนโตของน้องๆ อีก 8 ชีวิต คุณพ่อ ชื่อ 'เต็ม' มีเชื้อสายกวางตุ้ง และคุณแม่ 'ยรรยง' สาวเมืองทุเรียน นนทบุรี

"ดิฉันมีชื่อเล่นที่ผู้ชายกลัว ชื่อเป็ด ก็เพราะตอนเด็กๆ ไม่สวย แม่เลยเรียกเป็ดขี้เหร่"

'ลูกเป็ด' ถือกำเนิดในครอบครัวที่ตั้งรกรากอยู่แถวสามย่าน และที่นั่นเองทำให้เด็กหญิงแก่นแก้วผู้นี้ เกิดแรงบันดาลใจที่จะเป็นนิสิตรั้วจามจุรี จากการเป็นคนรักการอ่านชนิดเลื้อยหนังสือ และชอบที่สุดคือนวนิยาย หลังเรียนจบประถมจากโรงเรียนศึกษาวัฒนา สามารถต่อมัธยมได้ที่โรงเรียนเด็กเก่ง อย่างเตรียมอุดมศึกษา และหัวดีขนาดได้ทุนนักเรียนแลกเปลี่ยน ที่เรียกว่า Exchange Student อันเป็นที่มาของนักเรียนทุน AFS ในปัจจุบัน

"แม่บอกว่า ดิฉันกวาดบ้านครั้งหนึ่งใช้เวลา 3 ชั่วโมง เพราะพอกวาดเจอกระดาษอะไรจะต้องนั่งลงอ่านทุกแผ่นบนพื้นก่อน"
เธอบินไกลถึง 'วิสต้า ไฮสคูล' สหรัฐอเมริกา และเรียนรู้ชีวิตมากมายจนจบเกรด 12 เมื่อกลับมาเมืองไทย ด้วยความมั่นใจจึงตัดสินใจสอบเอนทรานซ์ทันที ที่สำคัญเลือกคณะแพทยศาสตร์ จุฬาฯ เป็นอันดับ 1

ใครจะรู้ว่าการสอบติดคณะที่เลือกเป็นอันดับบ๊วย อย่างคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี ที่ทำเอาจารุวรรณเสียศูนย์ ร้องไห้แทบเป็นแทบตาย จะเป็นจุดพลิกผันที่นำมาซึ่งชีวิตอันรุ่งโรจน์ของเธอในวันนี้ เพราะขณะที่เธอเรียนๆ เล่นๆ ชนิดกิจกรรมดี เรียนเด่น จนสามารถคว้าทุนเรียนดีมาตั้งแต่ปีแรก เมื่อเรียนจบยังได้เกียรตินิยมเหรียญทอง แถมมีคะแนนเป็นอันดับ 1 ของรุ่นอีกด้วย

ปี 2510 จารุวรรณ เข้าทำงานกับท่านเจ้าคุณไชยยศ สมบัติ ผู้ก่อตั้งแบงก์สยามกัมมาจล ที่สำนักงานบัญชีไชยยศ สมบัติ ที่ต่อมาเปลี่ยนเป็น Deloite Touche เงินเดือนครั้งแรกในชีวิต 900 บาท และนับได้ว่าเป็นที่แรกเริ่มของการบ่มเพาะเรื่องการบัญชีให้กับเธอ แต่ด้วยเงินเดือนค่อนข้างน้อย จารุวรรณจึงย้ายมาทำงานที่บริษัท NCR ของชาวออสเตรเลีย เพราะได้เงินเดือนถึง 3,000 บาท ทำหน้าที่เป็นโปรแกรมเมอร์คอมพิวเตอร์ อยู่เพียงปีเดียว ก็ย้ายไปที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ กลับมากินเงินเดือนคนไทย

"พ่อบอกว่าให้เอาความรู้ทำประโยชน์ให้แผ่นดิน ท่านไม่ชอบฝรั่ง จะสอนบ่อยเรื่องความกตัญญู ท่านมาจากเมืองจีนมือเปล่า ผืนดินนี้กลบหน้าก็ใช้บุญคุณไม่หมด"

และคงเป็นคำพูดนี้กระมัง ที่ทำให้เป็นจารุวรรณที่เราเห็นในวันนี้ เพราะหลังจากสมัครสอบชิงทุน ก.พ. ไปเรียนต่อ MBA ปริญญาโทที่ มิชิแกน สเตท ยูนิเวอร์ซิตี้ สหรัฐอเมริกา ได้ทำงานที่ สตง.อเมริกาอยู่ 6 เดือน กลับมาเมืองไทยเมื่อปี 2516 ทำงานที่สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) บรรจุจากเจ้าหน้าที่ระดับล่าง ซี 4 ตรวจรัฐวิสาหกิจอยู่ 10 กว่าปี จึงได้ ซี 7

ต่อมาเป็นผู้อำนวยการ สตง.ภูมิภาค, ผู้ช่วยผู้อำนวยการสำนักงาน สตง., รองผู้อำนวยการ สตง. ภายหลังมีกฎหมายปฏิรูปการเมืองฉบับใหม่ คือรัฐธรรมนูญ 2540 มาตรา 312 กำหนดให้ สตง.เป็นองค์กรอิสระ โดยมีคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน (คตง.) 10 คน ผู้ว่าการ 1 คน ทำหน้าที่คานอำนาจกัน จารุวรรณจึงลงสมัครเป็นกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ทำอยู่ได้ปีเดียว จึงได้มีการตั้งกรรมการสรรหาเพื่อเลือกผู้ว่าการฯ ด้วยเหตุผลนานาประการทำให้เธอเหมือนตกกระไดพลอยโจน

"ดิฉันไม่ได้สมัคร กรรมการสรรหาเขาเลือกผู้ว่าการฯ ก็มีคนมาสมัครเป็นสิบคน เขาก็คัดออกๆ เพราะตกคุณสมบัติ คือต้องจบปริญญาโท ต้องเป็นผู้สอบบัญชีรับอนุญาต เป็นข้าราชการต้องไม่ต่ำกว่าซี 10 ถ้าเป็นอาจารย์ต้องระดับ รศ. สอนมาแล้วไม่น้อยกว่า 10 ปี สาหัสมาก บังเอิญโชคดีมีคุณสมบัติอย่างนั้น ทีนี้กรรมการสรรหาเอาจากคนสมัครทั้งหมดแล้ว มันไม่ได้เรื่องเลย เหลือ 2 คนสุดท้าย"

2 คนที่เหลือ คือ ผอ.สตง.เดิม ซึ่งกำลังถูกสอบสวน และรอง ผอ.สตง.อีกคนก็ถูกครหา

"คงเป็นโชคดีของดิฉันมั้ง กรรมการสรรหาเขามาเรียกดิฉันไปบอกว่าอยากให้ยินยอมรับการเสนอชื่อเป็นผู้ว่าการฯ เราก็ตกใจ เขาบอกไม่ได้-ต้องลง เพราะหาตัวไม่ได้ และมันควรจะเป็นคนเก่า สตง. เพราะ สตง.วิกฤติมากช่วงนั้น กล่อมไปกล่อมมาก็เลยโอเค เลยต้องเล่นไปตามบท"

และบทบาทของผู้พิทักษ์เงินแผ่นดินคนแรกนี้เอง ที่ได้สร้างคุณความดีไว้มากมายจนทำให้ 'ลูกเป็ด' ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์จตุตถจุลจอมเกล้า ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานเนื่องในวันฉัตรมงคล (5 พ.ค.46) อันเป็นเครื่องพิสูจน์ถึงคุณภาพของความเป็นคนตงฉิน ยุติธรรม และเป็นความภาคภูมิใจที่สุดในชีวิตของเธอ

หลายคนคงนึกไม่ถึงว่า ชีวิตของจารุวรรณ ดำเนินอยู่บนความเชื่อในพระเจ้า

น่าทึ่งว่าคนที่มีพ่อเป็นคนจีนกวางตุ้ง สามีเป็นคนจีนแต้จิ๋ว และมีแม่เป็นคนไทยพุทธ แต่ตัวเองเป็นคนที่ต้องเข้าโบสถ์ทุกวันอาทิตย์ "วันอาทิตย์ ถึงจะยุ่งยังไง ดิฉันขอ 1 ชั่วโมงเข้าโบสถ์ที่คริสตจักรวัฒนา ตอนเช้าๆ ดิฉันจะอ่านพระคัมภีร์ อธิษฐานขอให้ประเทศชาติปลอดภัย" บางครั้งถึงขนาดทะเลาะกับพระเจ้า ยิ่งตอนวิกฤติชีวิต ณ ขณะปัจจุบันนี้ "ดิฉันต่อว่าต่อขานพระเจ้าท่านอย่างหนักมาก พูดในใจนะคะ ว่าไหนบอกว่าจะปกป้องลูกของพระเจ้าไงล่ะ" และทุกครั้งสาวกโปรเตสแตนต์อย่างเธอมักจะได้รับคำชี้แนะจากพระเจ้าแบบอัศจรรย์ ผ่านทางพระคัมภีร์ ที่ชื่อ 'เศฟันยา' อยู่เสมอ

"วันนั้นดิฉันทุกข์มาก ก็เลยหาทางออกด้วยการอ่านพระคัมภีร์ ในนั้นบอกว่า วันนั้นเราจะเปลี่ยนการน่าอับอายของเจ้าให้เป็นการอันน่าสรรเสริญ เราจะรื้อฟื้นเจ้าใหม่ในสภาพเดิมต่อหน้าต่อตาเจ้า เราจะทำให้เจ้ามีชื่อเสียง"

ที่สำคัญ ว่ากันว่า หลังจากเปิดคัมภีร์นี้เอง จารุวรรณ ตัดสินใจไม่ไปพบนายกรัฐมนตรีที่ทำเนียบฯ ตามนัด และใช้ความสงบสยบความเคลื่อนไหว มีเพียงการเจรจาผ่านทางเสียงตามสายโทรศัพท์ ที่สุดก็มีเพียงความวูบไหวของข่าวการต่อรอง 'บางอย่าง' จากปลายสาย ที่ส่งให้คุณหญิงจารุวรรณอยู่ในจุดที่เหนือกว่าอย่างน่าชื่นชม ขณะที่ผู้เจรจาถูกตั้งคำถามมากมายถึงการล้ำเส้นบทบาทของรัฐบาล

"พระเจ้านำทางดิฉันไว้แล้ว บอกได้ทุกวันนี้อยู่ได้โดยไม่กลัวบาป"

งานนี้พระเจ้ามิอาจตัดสิน แต่หากถึงที่สุดแล้วตรวจสอบพบว่ากระบวนการสรรหาและการเสนอแต่งตั้งคุณหญิงจารุวรรณ เป็นผู้ว่าการ สตง. ที่ผ่านมา เป็นไปโดยชอบแล้ว เปรียบเทียบกับการสรรหาและการเสนอแต่งตั้งนายวิสุทธิ์ มนตริวัต ต้องมีอันตกไป เมื่อไม่ได้รับการโปรดเกล้าฯ กลับมา

น่าดูว่าคงมีใครที่อาจต้องหันไปพึ่งพระคัมภีร์กันบ้างก็ได้

โดย : หนังสือพิมพ์ “เนชั่นสุดสัปดาห์ 
เมื่อวันที่ : 11 เมษายน 2551